Genç erkek futbolcuların resmi maçlardaki iç ve dış yük profillerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ülkemizdeki genç erkek futbolcuların resmi maçlar esnasındaki iç ve dış yüklerinin belirlenmesi ve elde edilen verilerin yaş grubu kategorilerine ve oyun içi mevkilere göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın ortaya konulmasında ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye genelinde çeşitli lig seviyelerinde futbol oynayan genç futbolcular oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu, 2017-2018 futbol sezonunda Türkiye Futbol Federasyonu'nun düzenlediği Bölgesel Gelişim Ligi düzeyinde üç farklı yaş kategorisinde futbol oynayan 206 (U16 n= 66, U17 n= 66, U19 n=74) genç futbolcu oluşturmaktadır. Katılımcıların 15 resmi futbol maçı esnasındaki iç ve dış yüklerinin belirlenmesinde (Polar Team Pro Finland - Sensor GPS 10 Hz, MEMS Motion Sensor 200 Hz) GPS tabanlı sporcu takip sistemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 18 paket programı kullanılmıştır. Verilerin normallik sınaması, n<50 olan gruplar için Shapiro-Wilk testi ile n>50 olan gruplar için Kolmogorov Smirnov testi ile analiz edilmiştir. Normal dağılım gösteren verilerin analizinde üç ve daha fazla grubu karşılaştırmak için One-way ANOVA testi (Tek yönlü varyans analizi), gruplar arası farkın belirlenmesi için Bonferroni çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Güven aralığı %95 olarak seçilmiştir ve p<0,05'in altındaki değerler istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Genç erkek futbolcuların resmi maçlarda dakikadaki kalp atım hızları, bütün oyuncular için 170,23 ± 8,87 KAH/dk, U16 için 172,17 ± 8,81 KAH/dk, U17 için 169,56 ± 8,95 KAH/dk, U19 için 169,11 ± 8,68 KAH/dk olarak tespit edilmiştir. Futbolcuların maçlardaki kalp atım hızlarının maksimal kalp atım hızlarına oranla yüzdesi (%KAHmaks) bütün oyuncular için %85,50 ± 4,41 KAHmaks, U16 için %86,52 ± 4,34 KAHmaks, U17 için %85,15 ± 4,46 KAHmaks ve U19 için %84,92 ± 4,33 KAHmaks şeklinde bulunmuştur. KAH/dk ve %KAHmaks. değerleri arasında yaş kategorileri ve oyun içi mevkilere göre istatistiksel olarak fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Futbolcuların en fazla süreyi %80-90 KAHmaks. şiddet aralığında geçirdiği (%41) görülmüştür. Futbolcuların yaş gruplarına göre KAHmaks'nın belirli yüzde aralıklarında geçirilen ortalama sürelerde U19 kategorisinde istatistiksel farklılık bulunmuştur (p<0,05). Fakat oyun süreleri standardize edildiğinde, yaş grupları arasında fark bulunmamıştır (p>0,05). Maksimal kalp atım hızının belirli yüzde aralıklarında geçirilen süreler mevkilere göre incelendiğinde sadece defans merkez oyuncularının <50%KAHmaks aralığında geçirdiği süreler diğer oyunculara oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Toplam (mutlak) koşu (m) ve bağıl koşu (m.dk-1) mesafeleri sırasıyla U16 için 8869,86 ± 740 m (104,44 ± 20,02 m.dk-1), U17 için 8954,77 ± 746 m (108,35 ± 17,35 m.dk-1) ve U19 için 10027,97 ± 873 m (106,15±16,63 m.dk-1) olarak bulunmuştur. Mutlak koşu mesafelerinde yaşa bağlı farklılaşma bulunduğu halde bağıl koşu mesafelerinde fark bulunmamıştır. Maçlar esnasında en fazla mesafe kat eden oyuncular orta saha merkez oyuncularıdır. Maçlar esnasında ulaşılan maksimum hız ortalamaları, bütün oyuncular için 29,82 ± 1,95 km/s, U16 için 29,59 ± 2,19 km/s, U17 için 29,92 ± 1,94 km/s, U19 için 29,94 ± 1,71 km/s olarak bulunmuştur. Orta saha kenar oyuncuları en yüksek maksimum hıza ulaşan oyuncular olurken, yaş grupları arasında istatistiksel bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0.05). Maçlar esnasındaki oyuncuların ortalama hızları, bütün oyuncular için 6,52 ± 0,54 km/s, U16 için 6,43 ± 0,53 km/s, U17 için 6,64 ± 0,52 km/s ve U19 için 6,50±0,55 km/s olarak tespit edilmiştir. En yüksek ortalama hıza ulaşan oyuncular orta saha merkez oyuncuları olurken ortalama hız verilerinde yaşa bağlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Futbolcuların maçlarda gerçekleştirdikleri sprint sayısı ortalama değerleri, bütün oyuncular için 49,49 ± 13,01, U16 için 45,38 ± 12,30, U17 için 49,21 ± 10,81 ve U19 için 53,41±14,34 adet olarak bulunmuştur. Dakika başına düşen sprint ortalamaları, bütün oyuncular için 0,59 ± 0,15, U16 için 0,57 ± 0,15, U17 için 0,62 ± 0,14 ve U19 için 0,59 ± 0,16 adet olarak tespit edilmiştir. Mutlak sprint sayılarında U19 oyuncuları yaşa bağlı olarak en çok sprint gerçekleştiren oyuncular olurken dakika başına düşen sprint sayılarında istatistiksel bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Orta saha kenar oyuncuları en fazla sprint sayısına ulaşan oyuncular olmuştur. Genç futbolcularda resmi maçlarda kat edilen toplam mesafenin %4'ünü durma ve düşük şiddette yürüme, %34'ünü yürüme, %22'sini düşük şiddetli koşu, %21'ni orta şiddette koşu, %11'ni yüksek şiddette koşu, %8'ni sprint oluşturmaktadır. U19 oyuncuları tüm hız eşiklerinde en fazla mesafeye ulaşan oyuncular olurken bağıl koşu mesafelerinde, U19 oyuncuları sadece orta ve yüksek yoğunluklu koşu eşiklerinde daha yüksek değerlere ulaşmıştır. Merkez defans oyuncuları düşük yoğunluklu yürüyüş şiddetinde en fazla mesafeyi kat etmişlerdir. Orta saha merkez oyuncuları, düşük, orta ve yüksek şiddetli koşularda, orta saha kenar oyuncuları ise sprint şiddetinde en fazla mesafeyi kat eden oyuncular olmuşlardır. Genç erkek futbolcuların resmi maçlarda gerçekleştirdikleri pozitif ivmelenme sayısı ortalamaları (722,01 ± 90,63) adet olarak, negatif ivmelenme sayısı ortalamaları ise (738,19±89,31) adet olarak bulunmuştur. Dakika başına düşen pozitif ve negatif ivmelenme sayıları ise (8,64 ± 0,97); (8,83 ± 0,95) olarak tespit edilmiştir. Pozitif ve negatif ivmelenme sayıları yaşa bağlı olarak U19 oyuncularında yüksek bulunurken bağıl verilerde U17 oyuncularının pozitif ivmelenme sayılarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Oyun içi pozisyonlara göre defans kenar oyuncuları diğer oyunculara oranla daha fazla pozitif ve negatif ivmelenme gerçekleştirirken, forvet oyuncuları diğer tüm oyunculardan daha az sayıda ivmelenme gerçekleştirmiştir. Sonuç olarak, genç erkek futbolcuların iç ve dış yük profilleri araştırılırken iç yük göstergesi olarak alınan kalp atım hızı verilerinde yaş ve oyun içi mevkilere göre istatistiksel farklar bulunmamıştır. Fakat dış yükler olarak kabul edilen parametreler yaş kategorileri ve oyun içi mevkilere göre değişiklik göstermektedir.

The purpose of this study was to determine the internal and external load profiles of the Turkish young male football players during official matches and to compare the data obtained according to the age categories and the playing positions. Relational screening model was used in the study. The universe of the research comprised the young football players, play football in various leagues levels across the Turkey. The sample group of the study comprised by 206 young football players (U16 n= 66, U17 n= 66, U19 n=74) who play football in three different age categories at the level of Regional Development League organized by Turkey Football Federation during 2017-2018 football seasion. GPS-based athletic tracking system (Polar Team Pro Finland - Sensor GPS 10Hz, MEMS Motion Sensor 200 Hz) was used to determine the internal and external loads of the participants during 15 official football matches. SPSS 18 was used to analyze the data obtained from the matches. The normality test of the data were analyzed using the Shapiro-Wilk test for groups n<50, and the Kolmogorov Smirnov test for groups n>50. One-way ANOVA was used to compare three or more groups in the analysis of normally distributed data. Bonferroni post-hoc multiple comparison test was used to determine the difference between the groups. The confidence interval was chosen as 95% and values below p<0,05 were considered statistically significant. Heart rate per minute (bpm) during the official matches of young male players were determined as, all players (170,23 ± 8,87 bpm), U16 (172,17 ± 8,81 bpm), U17 (169,56 ± 8,95 bpm) and U19 (169,11 ± 8,68 bpm) respectively. The percentage of football players' heart rates compared to the maximal heart rate (%HRmax) were determined as, all players (%85,50 ± 4,41 HRmax),U16 (%86,52 ± 4,34 HRmax), U17 (%85,15 ± 4,46 HRmax) and U19 (%84,92 ± 4,33 HRmax) respectively. There were no differences in HR(bpm) and %HRmax values according to age and playing positions (p>0,05). Players spend the most time between %80-90 HRmax intensity range (%41). Average time spent on specific percentage ranges of HRmax according to age groups of players was different for U19 (p<0,05). However, when the playing times are standardized, there was no difference between the age groups (p>0,05). When the time spent in certain percentage ranges of maximal heart rate was examined according to playing positions, only central defenders values was higher than other players in the range of <%50 HRmax. The total running distance (m) and the relative running distances (m.min-1) were determined as U16 (8869,86 ± 740 m), (104,44 ± 20,02 m.min-1); U17 (8954,77 ± 746 m), (108,35 ± 17,35 m.min-1) and U19 (10027,97 ± 873 m), (106,15 ± 16,63 m.min-1) respectively. Although there were age-related differences in absolute running distances (p<0.05), there was no difference in relative running distances (p>0,05). Central midfielders covered the highest distances during the matches. Maximum speed averages were all players (29.82 ± 1.95 km/s), U16 (29.59 ± 2.19 km/s), U17 (29.92 ± 1.94 km/s) and U19 (29.94 ± 1.71 km/s). According to playing positions wide midfielders were likely to reach higher peak speed but no difference was found between the age groups (p>0,05). The average speeds of the players during matches were determined as all players (6.52 ± 0,54 km/s), U16 (6,43 ± 0,53 km/s), U17 (6,64 ± 0,52 km/s) and U19 (6,50 ± 0.55 km/s) respectively. Central midfielders reached the highest average speed but the average speed values did not differ according to age groups (p>0,05). The number of sprints during the matches were, all players (49,49 ± 13,01), U16 (45,38 ± 12,30), U17 (49,21 ± 10,81) and U19 (53,41 ± 14,34). Sprints per minute were, all players (0,59 ± 0,15), U16 (0,57 ± 0,15), U17 (0,62 ± 0,14) and U19 (0,59 ± 0,16). As total sprint numbers, U19 players were the most sprinting players, but there was no difference in sprint numbers per minute (p>0,05). Wide midfielders reached the highest sprint number. During the matches %4 of the total distance covered as standing and low intensity walking, %34 walking, %22 low intensity running, %21 moderate intensity running, 11% high intensity running and %8 sprinting. In the absolute running distances, U19 players covered the most distance in all running intensity ranges, but in the relative running distances, U19 players reached higher values only in medium and high running intensity ranges. Central defenders covered the most distance in low intensity walking. Central midfielders covered the most distances in low, modarete and high intensity running. Wide midfielders covered the most sprinting distance. The numbers of accelerations and decelerations during matches were all players (722,01 ± 90,63 and 738,19 ± 89,31). The numbers of acceleration and decelerations per minute were all players (8,64 ± 0,97 and 8,83 ± 0,95). According to age, U19 players performed more acceleration and decelerations numbers than other groups, whereas in relative data U17 players performed higher number of accelerations. Across playing positions, wide deffenders accelerated and decelerated more often than other players and strikers less than all other positions. Cosequently, while the internal load and external load profiles of young male football players were analyzed, the heart rate data taken as an internal load indicator did not vary according to age and playing positions whereas external loads varied according to age categories and playing positions.