Çelik tel çekme hadde geometrisinin telin fiziksel ve mekanik özelliklerine etkisi

Abstract

İmalat sanayisinde plastik şekil verme yöntemleri çokça kullanılan bir metottur. Tel çekme işlemi de plastik şekil verme yöntemleri arasında önem taşıyan bir metottur. Bu çalışmada çelik tel çekme işleminde büyük bir önem taşıyan ve çelik tele doğrudan etki eden çelik tel çekme haddeleri (matris) üzerinde çalışılacaktır. Çelik tel çekme haddelerinin geometrisindeki değişikliğin çelik telin fiziksel ve mekanik özelliklerine etkisi araştırılacaktır. Farklı çaplarda ve mukavemetlerdeki yüksek karbonlu çelik tellerde aynı koşullarda sadece hadde geometrisi değiştirilerek çelik tellerdeki fiziksel ve mekanik özellikler ölçülerek sonuçlar grafik ve tablolarla beraber incelenecektir. Fosfat kaplı yüksek karbonlu çelik tellerde çekim işleminde hadde geometrileri değiştirilerek çelik tellerden numuneler alınmış ve sertlik, mikro yapı, mukavemet, kaplama kalınlığı, makro incelemeler yapılarak elde edilen bulgular görüntüler ile birlikte sunulmuştur. Haddenin silindir boyu değişikliği yapıldığında fosfat kaplamayı ve sıcaklığı etkilediği için çekme testi, fosfat kaplama testi, mikro (vickers) sertlik testi, makro inceleme ve gözle kontrol yapılmıştır. Galvaniz kaplı tellerde ise yüzeyin yumuşak olmasından dolayı hadde geometrisindeki değişiklik galvaniz kaplamaya etki ettiğinden sadece kaplama kalınlığı ve yüzey kontrolü yapılmıştır. Tüm bulgular değerlendirilerek sonucunda optimum hadde geometrisi galvaniz kaplı teller ve fosfat kaplı teller için belirlenmiştir. Sonuç olarak fosfat kaplı tellerde optimum hadde geometrisi on iki derece giriş açıcı ve yüzde otuz silindir boyudur. Galvaniz kaplı çelik tellerde ise dokuz derece giriş açıcı ve yüzde otuz silidir boyu optimum hadde geometrisidir.

Plastic for mingmethodsare widelyused in the manufacturing industry. Wire drawing is also an important methodamong plastic for mingmethods. In thisstudy, steel wire drawingrollers (matrix) which have a greatim portance in steel wire drawing process and which directly affectthe steel wire will be studied. The effect of thechange in the geometry of the steel wire drawing dies on the physicaland mechanical properties of the steel wire will be investigated. In high carbon steel wires of different diameter sandstrengths, the physicaland mechanical properties of steel wiresshall be measured by changing the die geometry only under thesame conditionsand the results shall be examined together with graphsandtables. In the drawing process of phosphate coated high carbon steel wires, the die geometries were changed and samples were taken from the steel wires and the finding so btained by making hardness, microstructure, strength, coating thickness and macroin vestigations were presented with the images. As the roller length of the roll was changed, tensile test, phosphate coating test, micro (vickers) hardness test, macro inspection and visualin spection were performed since it affects phosphate coating and temperature. In galvanized wires, because of the softness of the surface, only the thickness and surface control of the coating was carried out as the change in the die geometry affected the galvanized coating. All find ings were evaluated and the optimum die geometry was determined for galvanized and phosphated wires. As a result, the optimum die geometry for phosphated coated wires is twelved egrees input opening and thirtypercent cylinder length. In galvanized steel wires, it is a nine-degreeen try opening and thirty percent cylinder length with optimum die geometry.