MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN SAMSUN HAVZA’DAKİ FAALİYETLERİNİN MİLLİ MÜCADELE’DEKİ YERİ

Abstract

Dokuzuncu Ordu Kıtaatı Müfettişi göreviyle Samsun’a gönderilen Mustafa Kemal Paşa, burada Rum çetelerinin sebep olduğu asayişsizlikleri gidermek hususunda yerel yetkililerle görüşmüştü. Anadolu’daki kumandanlıklar ve valilerle haberleşen Mustafa Kemal Paşa, onlarıMillî Mücadele etrafında toplamaya çalışmıştır. MustafaKemal Paşa’nın planı, Millî Mücadele için birlik ve beraberliğin sağlanması ve teşkilatlanmanın tamamlanmasıydı. İstanbul’a gönderdiği telgrafında Mustafa Kemal Paşa,İngilizlerin Samsun’u mahallî idarecilere haber vermedenişgal ettiğini, bu durumun devletin nüfuzunu sekteye uğrattığını, İngilizlerin Rumlarla işbirliği içinde olduğunubildirmekteydi. Havza’ya geçen Mustafa Kemal Paşa, etrafındakilere ümitsizliğe kapılmamalarını, memleketin kurtulacağına inanmalarını telkin etmiştir. Burada Millî Mücadele’de ilk millî tepki olan Havza Genelgesi’ni yayımlayan Mustafa Kemal Paşa, genelge ile işgallere karşı ilk resmî başkaldırıya imza atmıştı. Bu genelge ile millî teşkilatların kurulması lüzumu, işgallere tepki olarak mitingler yapılmasını, İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerine telgraflar çekilmesini, İtilaf Devletleri’nin işgal gerekçesi olarakkullandığı Hristiyan halkın güvenliğinin sağlanmasını,millî bilincin uyandırılması gereğini tüm askerî ve mülkîamirlere duyurmuştur. Millî Mücadele’nin halka benimsetilmesini amaçlayan ve bunu direnişlerle, mitinglerleyöntem olarak belirleyen Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’dan beri gizli tuttuğu amacına ulaşmada önemli birmerhaleyi geride bırakmıştı. Erzurum ve Sivas Kongreleriöncesinde Mustafa Kemal Paşa’nın faaliyetleri Millî Mücadele’yi tek elden yönetmede en önemli amillerden biriolmuştur.

Mustafa Kemal Pasha, who was sent to Samsun as the inspector of the ninth army continent, had met with local authorities in order to eliminate the insecurity caused by the Greek gangs. Mustafa Kemal Pasha, who communicated with the commanders and governors in Anatolia, tried to gather them around the National Struggle. Mustafa Kemal Pasha's plan was to ensure unity and solidarity for the National Struggle and to complete the organization. In his telegram to Istanbul, Mustafa Kemal Pasha stated that the British occupied Samsun without informing the local administrators, that this situation interrupted the influence of the state and that the British cooperated with the Greeks. Mustafa Kemal Pasha, who went to the Havza, induced that the people around him should not despair and believe that the country would be saved. Here, Mustafa Kemal Pasha, who issued the Havza Circular, the first national reaction in the National Struggle, signed the first official revolt against the invasions. This circular requires the establishment of national organizations, rallies in response to invasions, the Istanbul government and the Allied States to send telegrams, the use of the Allied Powers as a reason for the occupation of the security of the Christian people, the need to awaken the national authority. Mustafa Kemal Pasha, who aimed to make people adopt the National Struggle and determine it as a method with resistance and rallies, had left behind an important stage in achieving the goal he had kept secret since Istanbul. Before Erzurum and Sivas Congresses, the activities of Mustafa Kemal Pasha were one of the most important actors in directing the National Struggle.