Şanlıurfa'da turizmin geliştirilmesi bakımından doğa turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi

Abstract

Turizm sektöründe doğaya yönelim halinin her geçen gün daha çok artması sonucu turizm yoluyla kalkınmayı hedefleyen ülkeler nezdinde doğa turizm çeşidinin önemi daha da artmaktadır. Dört bir yanında farklı iklimin yaşanabildiği eşsiz bir coğrafyada yer alan ülkemiz, farklı kitlelere hitap edebilecek nitelikte doğal kaynak ve potansiyeli bir arada barındırmaktadır. Söz konusu bu kaynakların kullanım dengesi gözetilerek etkili bir tarzda uygulamaya geçirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda Şanlıurfa’nın doğal kaynak ve zenginliklerinin etkin bir şekilde kullanımı yoluyla kentin özellikle kırsal alanlarında sosyo-ekonomik açıdan geri kalmış bölgeleri için yeni iş, gelir ve istihdam olanakları geliştirerek yerel kalkınmaya destek olunmasının amaçlandığı bu çalışma konu itibariyle literatürde daha önce il özelinde çalışılmamış olması dolayısıyla önemli bir yere sahip olacaktır. Araştırmanın literatür incelemesi bölümünde doğa turizmi ekseninde literatürdeki turizm kaynakları incelenmiş, turizm ve çeşitleri ile ilgili kavramlar açıklanmaya çalışılmıştır. Ardından turizm ve doğa ilişkisi incelenmiş ve turizm çeşitliliğine dair, alan yazındaki kavramsal karmaşaya değinilmiştir. Ayrıca Şanlıurfa hakkında bilgiler aktarılmış, coğrafik ve doğal varlıkları literatüre ve ilgili kurumların rapor ve yayınları çerçevesinde anlatılmıştır. Çalışmanın araştırma kısmında Şanlıurfa'da yaşayan turizm sektörü kamu ve özel sektör çalışanları, turizm akademisyenleri, ilgili STK ve sektör temsilcileri ile yüz yüze ve online görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan sağlanan veriler analizlere tabi tutularak elde edilen tüm veri ve bulgular, araştırma sonucunda yorumlanmıştır. Bu değerlendirme sonucunda araştırma katılımcıları, genel manada Şanlıurfa ve ilçelerinin yeterli derecede doğal kaynaklara ve çeşitliliğe sahip olduğunu, bu alanda alt ve üst yapının sağlanması durumunda doğa turizminin kentle beraber kırsal bölgelerdeki yerel halka hem ekonomik hem de sosyal açıdan önemli düzeyde katkı sunacağını belirtmişlerdir. Bu araştırma ile şehrin en zayıf noktaları olarak yerel halkın ve yerel idarecilerin bu alana yeterince ilgi göstermediği, kent genelinde eğitim ve turizm bilinci seviyesinin düşük olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Şehre yönelik en önemli fırsatın turizm açısından yoğun olarak ziyaret alan bir bölgede bulunması sonucu ortaya çıkarken, sınırda uzun bir süreden beri devam eden savaş hali ise şehre yönelik en önemli tehdit olarak öne çıkmıştır.

The increasing interest in nature in the tourism sector is enhancing the importance of nature tourism in countries aiming to develop through tourism. Our country, located in a unique geography where different climates can be experienced all around, has both natural resources and potential to appeal to various groups. Ensuring the balanced use of these resources and implementing them effectively is of great importance. In this context, this study aims to support local development by creating new job opportunities, income, and employment, particularly in rural areas of Şanlıurfa, through effective use of the city's natural resources and wealth. This study will hold significant importance in the literature due to its unique focus on Şanlıurfa, which has not been studied at a provincial level before. In the literature review section of the study, tourism resources in the literature are reviewed within the context of nature tourism, and concepts related to tourism and its types are attempted to be explained. Then, the relationship between tourism and nature was examined, and the conceptual confusion in the literature regarding tourism diversity was discussed. Also, information about Şanlıurfa was shared, and its geographical and natural assets were described within the scope of the literature and the reports and publications of relevant institutions. In the research part of the study, face-to-face and online interviews were conducted with public and private sector employees in the tourism sector in Şanlıurfa, tourism academics, relevant NGOs, and sector representatives. Data obtained from the participants were subjected to analysis, and all data and findings were interpreted at the end of the research. As a result of this evaluation, the research participants stated that Şanlıurfa and its districts have sufficient natural resources and diversity in general, and if the necessary infrastructure is provided, nature tourism would contribute significantly to the local population in both economic and social terms. This research reveals that the weakest points of the city are the lack of interest from the local people and administrators in this area, and the low level of education and tourism consciousness throughout the city. The most significant opportunity for the city emerged from being located in a region that is heavily visited in terms of tourism, while the ongoing war situation on the border has emerged as the most important threat to the city.