COVID-19 VE RUSYA-UKRAYNA SAVAŞININ SAĞLIK SEKTÖRÜNE FİNANSAL ETKİLERİNİN ANALİZİ: BİST ŞİRKETLERİ ÖRNEĞİ

Abstract

17 Kasım 2019 tarihinde Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Wuhan'da ortaya çıkan SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu Covid-19 pandemisi, hızlı bir şekilde 6 kıta ve ülkeye yayılım göstermiş olup, korona virüslerin neden olduğu ilk pandemidir. Covid19’un getirdiği sosyal ve ticari zorlukların yavaş yavaş atlatıldığı "yeni normal" olarak adlandırılan dönemde 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaş, sağlık, sosyal, ekonomik ve ticari boyutlarda dünyamız için yeni bir sıkıntılı dönemi başlatmıştır. Bu araştırmanın amacı, (BİST) Borsa İstanbul AŞ.’de işlem gören tıbbi hizmetler ve medikal şirketler aracılığıyla pandemi öncesi ve sonrası yaşanan finansal krizi ve Covid-19'un yansımaları hâlâ dünya çapında devam ederken, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın finansal etkilerini Covid-19 etkileri ile beraber incelemektir. Çalışma Covid-19 sonrası savaşın etkilerini ele alan ilk ve özgün bir çalışma niteliği taşımaktadır. Araştırma yöntemi olarak nicel nitelikte olan çalışmada, Borsa İstanbul A.Ş’de sağlık sektöründe faaliyet gösteren 5 şirketin 2017-2022 yıllarına ait mali tabloları Covid dönemindeki etkiyi ölçme amacıyla incelenmiş olup, 2022 yılına ait yayımlanan 9. aya ait mali tablolar ise Rusya-Ukrayna savaşının sağlık sektörü üzerindeki etkisini ölçme amacıyla incelenmiştir. Mali tabloları analiz etmek ve yorumlamak için trend analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sağlık şirketlerinin Covid-19 sürecinden olumlu etkilendiği, Rusya-Ukrayna savaşının getirdiği enerji fiyatlarının artması, tedarik zincirlerinin bozulması, lojistik sistemlerindeki aksamalar ve enflasyonun artışı ile beraber finansal açıdan olumsuz etkilerinin olduğu tespit edilmiştir