Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon ve psikolojik dayanıklılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon ve psikolojik dayanıklılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, ilgili literatüre dayalı olarak bir hipotetik model geliştirilmiştir. Bu hipotetik modelde internet bağımlılığının sosyal izolasyonu ve psikolojik dayanıklılığı, sosyal izolasyonun psikolojik dayanıklılığı ve psikolojik dayanıklılığın örgütsel vatandaşlık davranışını yordadığına yönelik hipotezler ileri sürülmüştür. Bu kapsamda, internet bağımlılığı ve sosyal izolasyon değişkenlerinin her birinin psikolojik dayanıklılık yolu ile örgütsel vatandaşlık davranışını açıklayabilme düzeyi incelenmiştir. Araştırma, 2019-2021 eğitim öğretim yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan ve kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla belirlenen 840 beden eğitimi öğretmeni ile yapılmıştır. Araştırmada, beş adet veri toplama aracı kullanılmıştır. Katılımcıların internet bağımlılık düzeyleri Young İnternet Bağımlılık Ölçeği; sosyal izolasyon düzeyleri Nottingham Sağlık Profili (NSP); psikolojik dayanıklılık düzeyleri Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ve demografik özellikleri Kişisel Bilgi Formu kullanılarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde, betimsel istatistikler ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak belirlenmiştir. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre önerilen hipotetik model doğrulanmıştır. Buna göre internet bağımlılığı, sosyal izolasyonu olumlu yönde etkilemektedir. Buna karşın internet bağımlılığı, psikolojik dayanıklılığı olumsuz yönde etkilemektedir. Sosyal izolasyonun psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisi olumsuz yöndedir. Psikolojik dayanıklılık örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde olumlu yönde bir etkiye sahiptir. Önerilen modelde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon, psikolojik dayanıklılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında doğrudan etkilerin söz konusu olduğu ancak dolaylı etkilerin bulunmadığı saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: İnternet Bağımlılığı, Sosyal İzolasyon, Psikolojik Dayanıklılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenleri.

The main purpose of this research is to examine the relationships between internet addiction, social isolation and psychological resilience and organizational citizenship behavior in Physical Education and Sports Teachers. For this purpose, a hypothetical model was developed based on the relevant literature. In this hypothetical model, hypotheses have been proposed that internet addiction predicts social isolation and resilience, social isolation predicts resilience, and resilience predicts organizational citizenship behavior. In this context, the level of explaining organizational citizenship behavior through psychological resilience of each of the variables of internet addiction and social isolation was examined. The research was carried out with 840 physical education teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education between the academic years of 2019-2021 and determined by convenience sampling. Five data collection tools were used in the study. Internet addiction levels of the participants were determined by using the Young Internet Addiction Scale; social isolation levels were determined by using the Nottingham Health Profile (NSP); psychological resilience levels were determined by using the Adult Resilience Scale; organizational citizenship behavior levels were determined by using the Organizational Citizenship Behavior Scale and demographic characteristics were determined by using the Personal Information Form. Descriptive statistics and Structural Equation Modeling (SEM) were used in the analysis of the data. According to the results obtained from the analyzes, the proposed hypothetical model was confirmed. Thereafter, internet addiction has a positive effect on social isolation. On the other hand, internet addiction negatively affects psychological resilience. The effect of social isolation on psychological resilience is negative. Psychological resilience has a positive effect on organizational citizenship behavior. In the proposed model, it has been determined that there are direct effects between internet addiction, social isolation, psychological resilience and organizational citizenship behavior, but there are no indirect effects. Keywords: Internet Addiction, Social Isolation, Psychological Resilience, Organizational Citizenship Behavior, Physical Education and Sports Teachers.