Sedanter ve düzenli egzersiz yapan bireylerde fiziksel uygunluk, uyku kalitesi ve beş büyük kişilik özelliği arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada; sedanter ve düzenli egzersiz yapan bireylerde fiziksel uygunluk, uyku kalitesi ve beş büyük kişilik özelliği arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma "ilişkisel tarama modeli" kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi'nde öğrenim gören sedanter ve düzenli egzersiz yapan bireyler oluştururken, örneklemi ise belirtilen evren içerisinden kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 464 (178 kadın+286 erkek) sağlıklı birey oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; Kişisel bilgi formu, pittsburgh uyku kalitesi indeksi, büyük beş-50 kişilik testi, uluslararası fiziksel aktivite anketi formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde; bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü MANOVA, Pearson korelasyon ve Regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde katılımcıların kişilik özellikleri puanları ve fiziksel uygunluk parametrelerinde; cinsiyete ve egzersiz yapma durumlarına göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir Katılımcıların uyku kalitesi puanlarında egzersiz yapma durumlarına göre anlamlı farklılık tespit edilirken; cinsiyete göre anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Sedanter katılımcılarda; fiziksel uygunluk ile kişilik, uyku kalitesi ile kişilik ve fiziksel uygunluk ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Egzersiz yapan katılımcılarda fiziksel uygunluk ile kişilik, uyku kalitesi ile kişilik arasında anlamlı ilişkiler tespit edilirken buna karşın fiziksel uygunluk ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmemiştir. Tüm katılımcılarda ise fiziksel uygunluk ile kişilik, uyku kalitesi ile kişilik ve fiziksel uygunluk ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca kişiliğin; sedanter, düzenli egzersiz yapan ve tüm katılımcılarda gerek fiziksel uygunluğu gerekse uyku kalitesini anlamlı şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak; sedanter, egzersiz yapan ve tüm katılımcılarda kişilik özelliklerinden duygusal denge ile yumuşak başlılığın fiziksel uygunluğu anlamlı şekilde açıkladığı; yine sedanter, egzersiz yapan ve tüm katılımcılarda kişilik özelliklerinden duygusal dengenin; egzersiz yapan ve tüm katılımcılarda ise hem duygusal dengenin hemde öz denetimin uykuyu anlamlı şekilde açıkladığı ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Sedanter, Düzenli Egzersiz Yapan, Fiziksel Uygunluk, Uyku Kalitesi, Kişilik,

It is aimed to reveal the relationship between physical fitness, sleep quality, and big five personality traits in individuals doing sedentary and regular exercises in this study. The research is conducted using the "relational screening model". While the population of the research consists of sedentary and regular exercisers studying at Sakarya University of Applied Sciences and Sakarya University, the sample consists of 464 (178 female + 286 male) healthy individuals selected by convenience sampling method from the specified population. As data collection tools; Personal information form, pittsburgh sleep quality index, big five questionnaire-50 personality test, international physical activity questionnaire form are used. In statistical analysis; independent groups t-test, one-way MANOVA, Pearson correlation and Regression analyzes are used. When the research findings are examined, in the personality traits scores and physical fitness parameters of the participants; A significant difference is found according to gender and exercise status. While a significant difference is found in the sleep quality scores of the participants according to their exercise status, there is no significant difference is found according to gender. In sedentary participants; Significant relationships are found between physical fitness and personality, sleep quality and personality, and physical fitness and sleep quality. While significant relationships are found between physical fitness and personality, sleep quality and personality in participants who exercised, no significant relationships are found between physical fitness and sleep quality. In all participants, significant relationships are found between physical fitness and personality, sleep quality and personality, and physical fitness and sleep quality. In addition, it is determined that personality significantly predicted both physical fitness and sleep quality in sedentary, regular exercisers and all participants. As a result; sedentary, exerciser, and personality traits of emotional stability and agreeableness significantly explained physical fitness in all participants; again sedentary, exercising and emotional balance from personality traits in all participants; it is revealed that both emotional balance and self-control explained sleep significantly in all participants who exercised. Keywords: Sedentary, Exercisers Regularly, Physical Fitness, Sleep Quality, Personality,